De dramadriehoek en de winnaarsdriehoek: Van conflicten naar constructieve samenwerking
Het voeren van gesprekken, zowel op de werkvloer als in persoonlijke relaties, kan soms uitdagend zijn. Vaak raken we verstrikt in communicatiepatronen die leiden tot misverstanden, frustraties en conflicten. Een van de bekendste modellen die deze negatieve interacties beschrijft, is de dramadriehoek van Stephen Karpman. Maar er is hoop: de winnaarsdriehoek van Adrienne Lee en Acey Choy biedt een krachtig alternatief dat kan helpen om gesprekken op een professioneel niveau te tillen. Laten we beide modellen eens nader bekijken.
De dramadriehoek: rollen die ons gevangen houden
De dramadriehoek is een model dat beschrijft hoe mensen in destructieve communicatiepatronen terecht kunnen komen. Het model omvat drie rollen:
1. De Redder
Mensen in deze rol proberen anderen te helpen, vaak zonder dat er om hulp is gevraagd. Dit kan voortkomen uit een behoefte, een idee of een gedragspatroon ontwikkeld tijdens het opgroeien waarin we hulp willen geven. Het gevolg is vaak dat de ander zich afhankelijk gaat voelen.
2. Het slachtoffer
Mensen in deze rol voelen zich hulpeloos en geven anderen de schuld van zijn of haar problemen. Het slachtoffer gedraagt zich passief en verwacht dat anderen hun problemen oplossen.
3. De aanklager
Mensen in deze rol leggen de schuld bij anderen, zijn kritisch en beschuldigend. Vaak hebben de mensen niet eens door dat ze dit doen. De aanklager voelt zich vaak superieur en heeft moeite om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar eigen rol in de situatie.
De dynamiek in de dramadriehoek
De dramadriehoek is altijd dynamisch, mensen bewegen zich tussen deze rollen. Een redder kan bijvoorbeeld gefrustreerd raken en veranderen in een aanklager als hun hulp niet gewaardeerd wordt. Het slachtoffer kan zich aangevallen voelen en terugvallen in een aanklager. Dit patroon leidt tot negatieve en niet productieve gesprekken.
De winnaarsdriehoek: Rollen die ons constructief laten communiceren
Er is een alternatief dat een tegenhanger is van de dramadriehoek: de winnaarsdriehoek, ontwikkeld door Acey Choy en Adrienne Lee. Dit model biedt drie constructieve rollen die ons helpen om op een volwassen en verantwoordelijke manier met elkaar te communiceren. Deze hebben wij vertaald naar de werkomgeving, zodat er een logische reactie komt op een rol uit de dramadriehoek.
1. Grenzen stellen
Stel je assertief en respectvol op, geef je grens aan en bewaak deze. Dus als je een grens hebt, wanneer is deze grens hard en hoe stel je je op als deze overschreden wordt zonder in het rood te belanden?
2. Aanbod formuleren
Wat is je aanbod? Wat wil en kun je bieden? Ga je over de grens dan ben je al snel de redder. Dus durf een aanbod te formuleren en hierbij te blijven.
3. Vragen stellen
Stel vragen om de andere partij te laten bewegen. Ontdek waarom men in die rol zit, wat er speelt, hoe dat is gekomen en dus ook wat er nodig is om er uit te komen. Gebruik hierbij ook eens de techniek van 5 maal waarom. Meer weten, kijk eens in ons boekje beïnvloedingstechnieken.
Van drama naar constructief communiceren: Hoe de winnaarsdriehoek het verschil maakt
Het toepassen van de winnaarsdriehoek in gesprekken kan de dynamiek volledig veranderen en zal de communicatie naar een hoger, professioneler niveau tillen. Hier zijn een paar manieren waarop dit gebeurt:
Verantwoordelijkheid nemen
In de winnaarsdriehoek neemt iedereen verantwoordelijkheid voor zijn of haar eigen gevoelens, behoeften en acties. Dit voorkomt dat de schuld bij anderen wordt gelegd en moedigt zelfreflectie en persoonlijke groei aan.
Constructieve communicatie
In plaats van te vervallen in kritiek, slachtoffergedrag of ongevraagde hulp, moedigen we elkaar aan tot assertiviteit, zorgzaamheid en begrip. Dit bevordert een open en eerlijke dialoog waarin iedereen zich gehoord voelt. Veiligheid en vertrouwen voelen zijn hierbij cruciaal. Dus zorg dat we dit ook voelen. Let op de aanklager maakt de situatie al snel onveilig, dus hier is werk aan de winkel.
Samenwerking
De rollen in de winnaarsdriehoek ondersteunen een cultuur van samenwerking in plaats van competitie. Door elkaar te ondersteunen en actief naar elkaar te luisteren, wordt al snel een sfeer van vertrouwen gecreëerd waarin gezamenlijke oplossingen worden gevonden.
Praktische tips om de winnaarsdriehoek te gebruiken
Wil je de winnaarsdriehoek integreren in je dagelijkse gesprekken? Hier zijn enkele tips:
1. Wees je bewust van je rol
Vraag jezelf af in welke rol je jezelf herkent in een bepaald gesprek. Ben je de redder, het slachtoffer of de aanklager? Probeer vervolgens over te stappen naar de bijbehorende rol in de winnaarsdriehoek. Help elkaar hierbij; durf te benoemen dat we in het rood (drama) communiceren.
2. Stel vragen
Als je merkt dat je geneigd bent te oordelen of te bekritiseren, neem dan even een stap terug en stel vragen om de situatie beter te begrijpen. Dit helpt om de dynamiek te verschuiven van beschuldiging naar begrip. Hoor je anderen vast zitten stel vragen, nodig ze uit om naar de constructieve dialoog te gaan en vraag wat ze daarvoor nodig hebben.
3. Communiceer assertief
Wees duidelijk over je eigen behoeften en grenzen, maar doe dit op een respectvolle manier. Moedig anderen aan om hetzelfde te doen zodat we geen aannames hebben of teksten zoals dat begrijp je toch wel? Heldere en duidelijk communicatie zorgt voor een gelijke basis zodat we constructief kunnen communiceren.
4. Leef je in de ander in
Probeer je in te leven in de ander (empathie). Wat zijn hun behoeften, angsten of zorgen? Door empathie te tonen draag je bij aan het creëren van een veilige situatie.
Conclusie
De overstap van de dramadriehoek naar de winnaarsdriehoek kan de kwaliteit van gesprekken aanzienlijk verbeteren. Door verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag, assertief te communiceren en begrip te tonen, kun je conflicten omzetten in constructieve en professionele dialogen. Dit niet alleen leidt tot betere resultaten op de werkvloer, maar draagt ook bij aan gezondere en meer respectvolle relaties in alle aspecten van het leven.
Wij hebben hier een werkwijze voor die noemen wij working in the green.
Benieuwd? Neem eens een kijkje op de volgende pagina: working in the green.
Met deze aanpak kunnen teams niet alleen hun doelen bereiken, maar ook een omgeving creëren waarin iedereen floreert. Als leiding is het essentieel om te investeren in deze inzichten om het beste uit je team te halen.
Meer weten wat TRI voor je kan doen? Neem dan contact met ons op of vraag of wij je willen benaderen.